Hiç kendinize şu soruyu sordunuz mu; ‘’Şarkım çok güzel ama sesinin şiddetini neden artıramıyorum?’’ Burada bize sorulan en büyük sorulardan biri ‘’Parçamı nasıl daha yüksek sesli hale getirebilirim?’’ Bunun bir mastering problemi olduğunu düşünebilirsiniz ama aslında mix ile alakalıdır.
Bir master, şarkınızı iyice cilalayıp iyileştirmeden önce, yapılan master ile bütünleşecek iyi yapılmış bir mix gerekir. Aslında düşünecek olursak, mastering yapıldığında tüm şarkılar aynı ses şiddetine sahiptir, sizinki bile. Genellikle bir şarkı yüksek sınırı 0 olan bir limiter a ulaşır yani bu, aslında diğer şarkıların sadece ‘’algısal olarak daha yüksek’’ olduğu anlamına geliyor.
Algısal ses yüksekliği dediğimiz şey ‘’maksimum şiddet, minimum voltaj’’ olarak da açıklanabilir. Esasen bu en az miktarda gerçek ses seviyesini kullanarak parçanızın öğelerinin algısal olarak yüksek olmasını istediğiniz anlamına gelir. Bu durumun birçok farklı nedeni olabilir.
Örneğin: harmonik içeriği çok olan bir ses algısal olarak yüksektir. Ayrıca sabit bir dinamik aralığa sahip yoğun şekilde sıkıştırılmış bir ses de örnek verilebilir. Şimdi, müziğinizi algısal olarak daha yüksek hale getirmek için mixinize uygulayabileceğiniz 5 teknikten bahsedeceğim.
1- SES YÜKSEKLİK TEKNİĞİ: YERLEŞTİRME
Mix yapmayı öğrenirken ustalaşmak isteyeceğiniz ilk becerilerden biri yerleştirme, diğer bir deyişle ‘’slotting’’ dir. Yerleştirme, parçanızın her bir öğesini ‘’yükseklik’’, ‘’derinlik’’ ve ‘’genişlik’’ boyutlarında kendi benzersiz alanına yerleştirme konseptidir. Bu teknik ile her bir öğe kendi alanında parlayarak maksimum algısal ses şiddeti oluşturur. Şarkınızın devasa bir 3D alanda var olduğunu hayal edin. Şimdi bu öğelerin nasıl 3 boyutlu olacak şekilde yerleştirileceğini konuşalım.
A. YÜKSEKLİK
Sesleri dinlerken, düşük frekans aralıkları zeminden algısal olarak daha düşüktür ve frekans ne kadar yüksek olursa, yüksekliği de o kadar yüksek algılanır. Dolayısıyla frekans tayfında her öğeye kendi alanını vererek şarkınızı “yükseklik” boyutunda da doldurmuş olursunuz. Bunun üstesinden gelmenin bariz aracı EQ' dur ancak bu aynı zamanda yazma sürecinde de uygulanmalıdır. Her birinin ayrı ayrı parlamasına izin vermek için belirli frekans aralıklarında kaç sesin bulunduğunu sınırlamanız gerekir. Bu yüzden yazarken, hangi seslerin nereye oturduğu konusunda çok seçici olun.
Bununla birlikte, dikkat edilmesi gereken bir şey, aşırı slotlamadır. Sesleri belirli bir frekans aralığıyla sınırlarsanız, doğal olmayan sesler çıkar. Örneğin bir basta tüm tizleri çıkarmak. Bu nedenle slot yani yerleştirme aşamasında sert kesimler yerine geçişler eklemeyi deneyin. Öğeler tüm frekans spektrumunu kapsadığında bazı alanlarda doğallığını kaybeder.
B. DERİNLİK
Parçanızın "derinliği" çoğunlukla gecikmeler ve yankılar gibi zamana dayalı FX (ses efekti) ile oluşturulur. Bu araçlarda ustalaşarak seslerinizi daha uzağa yerleştirebilir veya alternatif olarak çok az gecikme veya yankı olmadan sesinizi mixte ön plana çıkarabilirsiniz. En temel biçiminde, bir sesin yankısı ve gecikmesi ne kadar uzun olursa, algısal olarak o kadar uzak olur.
C. GENİŞLİK
Son olarak, parçanızın genişliği, seslerinizi stereo alanına yerleştirdiğiniz yerdir. Bu genellikle iki farklı kavramla ilgilidir. Birincisi, gerçek sesin ne kadar "geniş" olduğu, ikincisi ise sesinizin ne kadar sola veya sağa kaydırıldığıdır. Diyelim ki tek bir mikrofonla sesinizi kaydettiniz. Hoparlörleriniz, ses için algısal bir merkez olan bir "hayalet merkez" oluşturmak için her kulakta aynı bilgilerle bu sesi çalacaktır.
Ancak sesin bir kısmında kulağınız bu farklılıkları algılar ve zihniniz sesi daha geniş olarak duymaya başlar. Bu bilgiye dayanarak geniş bir ses çıkarmak için yapabileceğiniz birçok şey var. Bir tarafı bozabilir, zamansal olarak biraz geciktirebilir, farklı şekilde EQ yapabilirsiniz vs …
Sesleri kendi benzersiz alanlarına akıllıca yerleştirerek, genel olarak daha fazla ses sığdırabilir, miksinize daha fazla algısal hacim ve netlik kazandırabilirsiniz.
2- SES YÜKSEKLİĞİ TEKNİĞİ : DÜZENLEME
Bu, frekans yerleştirme konusunda kısaca bahsettiğim bir şey ama biraz daha derinlemesine inmek istiyorum. Bir şarkı yazarken, seslerinizi farklı frekans aralıklarını veya daha kolay takip edilmesi daha kolay olan oktav aralığını alacak şekilde düzenlemek istersiniz. Seslerinizi yazarken ve katmanlarken her birinin benzersiz bir oktav aralığı varsa, o zaman en iyi sonuçları elde edersiniz.
Örneğin, yaylı çalgılar dörtlüsü, her biri kendi oktav aralığında çalacak olan bir kontrbas, çello, viyola ve kemandan oluşur. Düşük oktavlardaki kontrbas, derin alt tonlar yaratırken, keman en yüksek notalardan bazılarını çalar. Yazarken bunu düşünün. Müziğinizde kontrbas ve ardından 3 çello olsaydı, çelloların hiçbiri öne çıkmazdı ve hepsi birbirini maskelerdi.
3- SES YÜKSEKLİĞİ TEKNİĞİ: SIKIŞTIRMA
Bir şeyin hacmini en üst düzeye çıkarırken akla gelen ilk şeylerden biri sıkıştırmadır. Doğru kullanıldığında sıkıştırma, bir şeyi algısal olarak daha yüksek sesli yapmanın mükemmel bir yoludur. En gürültülü zirveleri kısıp ardından tüm sesi açarak telafi ederek, daha küçük dinamik aralığı nedeniyle o şey algısal olarak daha yüksek olacaktır.
Gördüğüm en büyük sorun, üreticilerin ya sesleri yanlış sıkıştırması, sesleri aşırı sıkıştırması ya da mikste çok fazla sesi sıkıştırması. Sıkıştırılmış sesler ve dinamik sesler arasında bir dengeye sahip olmak, doğru seslerin doğru zamanda ortaya çıkmasına izin verecektir. Sıkıştırmada ustalaşma konusunda muazzam ayrıntılara girmek biraz zaman alabilir, ancak size öğretmek istediğim şey, her şeye "doğru" ses sıkıştırmasının nasıl bir dokunuşla uygulanacağıdır.
İlk adım, sese bir kompresör koymak ve ayarları sıkılaştırmaktır. Şimdi bundan sonra yapacağımız her şey “hissetmek” üzerine kurulu. Önce yalnızca sesin ön tarafını dinleyin ve o sesin ön tarafı için mükemmel “his”i dinleyin. Bundan sonra, oranı geri çevirin, yine de sadece sesin "hissine" odaklanın. Ardından, sesin yalnızca sık sık dokunması için eşiği geri çevirin. Bu, "his"e dayalı olarak en iyi etkiyi elde ederken sıkıştırma uygulamanın en şeffaf yoludur. Dinamik aralığın bu hafif sınırlaması, sesinize algısal ses seviyesinde ekstra bir artış sağlayacaktır.
4- SES YÜKSEKLİĞİ TEKNİĞİ: DAHA AZ DAHA FAZLASIDIR
Bu oldukça basittir, ‘’daha az’’ kavramı ile çokluğu elde ederiz. Eskiden dolgunluğun şarkımı daha büyük ve iyi hissettireceğini düşünürdüm, ancak çok sayıda öğe nedeniyle, mastering'e yeteri kadar vurmazdı ve bu nedenle parça, en minimal parçalardan bazılarına kıyasla zayıf gelirdi. Bunun nedeni, her öğenin çok fazla boşluk yaratmasıdır.
Her zaman uygulayamayacak olsanız da kimi parçalarda şarkınızın daha geniş ve büyük hissedilebilmesi için yapabileceğiniz doğru bir hamle parçada daha az elemente sahip olmaktır.
5- SES YÜKSEKLİĞİ TEKNİĞİ: BOZULMA
Şarkınızdaki boşluk payını en üst düzeye çıkarmanın son yolu “bozulma” kullanmaktır. Bozulmayı düşündüğünüzde, gitar tonuna benzer şekilde aşırı gevrek bir ses çıkarmayı düşünebilirsiniz. Şarkınızın unsurlarını hafifçe bozarak, sesinize yeni harmonik içerik katmış olursunuz. Bu ek harmonik içerik, sesinizi algısal olarak daha yüksek hale getirecektir. Çok fazla bozulmaya bile ihtiyacınız yok, tüm seslerinizi azar azar bozmak bile, daha az enerji kullanarak sesleri öne çıkarmak ve en üst düzeye çıkarmak için yeterli olacaktır.
Yukarıdaki açıklamalar, profesyonellerden her zaman duyduğunuz "yüksek" mix ve master yaratarak sesinizin algısal hacmini artırmanın 5 olası yoluydu. Gerçek masterınızı yaratabilmek için bu teknikleri bir arada kullanmanızı tavsiye ederim.
Tarık Acımaz
Kaynakça: https://cymatics.fm/blogs/production/how-to-remix-a-song
Ses şiddetini nasıl artırırım, Parçamı nasıl yüksek sesli hale getiririm, Mastering nedir, Algısal ses yüksekliği nedir? Ses yükseltme teknikleri nelerdir, Slotting nasıl yapılır, Ses yüksekliği ve frekans arasındaki ilişki nedir, Ses derinliği nasıl yapılır, FX nedir, Ses genişliği nedir, Hayalet merkez nasıl oluşturulur, Ses düzenlemesi nasıl yapılır, Ses derinliği ile oktav arasındaki ilişki nedir, Ses sıkıştırması nedir, Ses bozulması nedir, Doğru sesi nasıl oluştururum, Sesleri oluştururken nelere dikkat etmeli, Ses efekti nasıl yapılır, Flot yapmak önemli midir, EQ ile yükseklik ilişkisi nedir, Mastering nasıl yapılır, Ses şiddeti nedir, Doğru ses nasıl oluşturulur, Frekans aralıkları nasıl belirlenir, Frekans aralıkları oluştururken nelere dikkat etmeli, Müzik algısal olarak nasıl belirgin hale getirilir, Harmonik içerikli müzikte ses yüksekliği nedir, Algısal ses yüksekliğinin nedenleri nelerdir, Doğru mix nasıl yapılır, Maksimum şiddet nedir
Comments