Dubstep’in elektronik dans müziği türleri arasında kendisine yarattığı popüler alan
şüphesiz bir gerçek.
Karanlık atmosferi ve ezici bas hatlarıyla dinleyenleri dans ettirebiliyor olmasına bakarsak bu popülerliğin kaynağını anlamak zor değil.
Peki son aşamada kulaklarımızda bu kadar etkili duyulan ve farklı hisler uyandıran bu müzik türünü üretmek de bu kadar kolay mı?
Üzülerek belirtmeliyiz ki cevap hayır fakat bu süreci daha kolay hâle getirmek için akademi yanınızda. Eğer "Dubstep Nedir?" veya ''Dubstep nasıl yapılır?'' diye düşünüyorsanız, Dubstep üretme sürecinde yapılması gerekenleri ve bu yolda önemli ipuçlarını sizler için derledik.
Modülasyon: USTASI OL
Mükemmel dubstep parçalarının nasıl yapıldığını öğrenmek istiyorsanız sizlere ilk tavsiyemiz modülasyon konusunda ustalaşmanız olacaktır. Peki modülasyon nedir? Basit tabirle, parça içerisindeki tonun bir süreliğine farklı bir tona geçmesidir.
Dubstep için büyük önem taşıyan bas seslerinize modülasyon uygulamanın en yaygın yolu LFO (Düşük Frekanslı Osilatörler) kullanmaktır. Bu osilatörlerin temel çalışma prensibi ise sentezleyiciler üzerindeki değerleri, insan işitme aralığının dışında kalan frekans hareketlerini kullanarak kontrol etmesidir.
Wobble ismi verilen spesifik bas seslerine ulaşmanın yollarından biri, LFO kullanarak cutoff filtresine modülasyon uygulamaktır. Bu işlem, sesinizde duymak istediğiniz hareketlenmeler ve farklı ritimler için açılan kapıdır. Daha sıra dışı bir dinleme deneyimi elde edersiniz.
Modülasyonda ustalaşmak elbette birden bire gerçekleşmeyecek. Fakat neredeyse tüm dubstep droplarının karakteristiğini barındıran unsur olduğunu düşünürsek, ayrılan vaktin karşılığını alacağınızdan emin olabilirsiniz.
Taklit Etme, Öğren!
Harika seslere ve en kaliteli prodüksiyonlara ulaşmak için en iyileri incelemeli ve onlardan öğrenmelisiniz. Taklit etmekten değil, onların izlediği yolu öğrenmekten söz ediyoruz.
Tıpkı hayatın diğer alanlarında olduğu gibi müzik endüstrisinde de herkes cömert değildir. Bazı müzik prodüktörleri kendi bilgi ve birikimlerini paylaşmak istemez.
Eğer bu yazıyı okuyorsanız çağımızın en büyük teknolojisi olan internete sahipsiniz ve öğrenmek için önünüzde bir engel yok demektir. İnternet, müzik prodüksiyonu ile alakalı tonlarca eğitici ve öğretici içeriklere ulaşabileceğiniz bir araç.
Yeterli seviyede araştırma sonucunda sizi ileri taşıyacak olan, aslında herkesin bildiği o ‘sırlara’ ulaşabilirsiniz. Akademinin bu süreçte bir mesaj kadar uzağınızda ve sizlere yardımcı olmaya hazır olduğunu unutmayın.
Intro ile Etki Yaratın
Hepimiz bir dubstep parçasının en önemli kısmının drop olduğunu biliyoruz. Parçanın en heyecan verici ve enerjik kısmı, akılda kalmasını sağlayan, insanları dans ettiren, dinleyicilerinizin beklediği bölüm. Fakat bu, parçanızın diğer kısımlarına aynı önemi göstermemeniz gerektiği anlamına gelmez.
Birçok prodüktör drop kısmı için çok fazla vakit harcayıp parçanın geri kalan bölümlerini ise drop aşamasına gelene kadar zaman öldürülen alanlar hâline getiriyor.
Baştan sona tüm bölümleri güçlü bir örnek olarak ‘Must Die – Resist’ parçasını inceleyelim. Bu parçanın yalnızca drop kısmı bile geri kalan tüm bölümlerini taşıyabilecek seviyede fakat bu, prodüktörü etkili bir intro üretmekten alıkoymamış.
Parça, televizyon ve bazı örneklenmiş haber sesleriyle başlıyor. Kalabalık arka planda tezahürat yaparken yumruk gibi bir synth akışa dahil oluyor. Devamında güzel bir inşa ile bu enerji ilk drop kısmına taşınıyor.
Burada kurulan intro sayesinde drop için mükemmel bir zemin hazırlanıyor. Parçanın temasıyla alakalı fikir verirken bir yandan da dinleyiciyi drop kısmı için heyecanlandırıyor.
Dinleyicilerinizin parçada drop bölümünü beklediğini biliyorsunuz. İşte bu nedenle intro, bu beklentiyi oluşturmaya yardımcı olmalıdır. İsteyeceğiniz son şey, dinleyicilerin iyi kısımlara ulaşmak için parçada hızlıca atlamalar yapmasıdır.
SSS: Sıkı Sub Sesler
Dubstep’te odak noktası bas seslerdir ve önceliğe sahiptirler. Bu nedenle seslerinizin yeterli parlaklığı ve orta aralıktaki frekanslarda sürekliliği olmalıdır. Diğer bir yandan, baslarınızın yalın duyulmasını istemiyorsanız, alt frekans aralıklarında da yeterli güce sahip olmalısınız.
Bu dengeyi kurmak, özellikle de yeni başlayanlar için zorlu olabilir fakat bunu gerçekleştirme yolunda en yaygın kullanılan teknik, sub baslarınız için ayrı bir parça oluşturmaktır. Basitçe gerçekleştirebileceğiniz bu işlem için bir örnek verelim.
NI Massive(bir sentezleyici plug-in) içerisinde parçanızın drop kısmının odak noktası olacak bir yama oluşturduğunuzu düşünelim. Gür duyulmasını sağlamak için orta ve yüksek frekanslarında bolca parlaklığı barındırsın fakat alt frekanslar gerçekten zayıf olsun. Basitçe gerçekleşecek işlem de tam olarak burada başlıyor. Tek yapmanız gereken oluşturduğunuz yamayı kopyalayıp, kopyalanmış yama içerisindeki filtre ve ekstra efektleri kapatmak.
Bir osilatör ve basit bir dalga formu, alt bas oluşturmanız için ihtiyacınız olan şeylerdir. Bu yama, orta ve yüksek frekansları bulandırmadan ana sesinizin arka planına yerleşecek ve ona güzel alt-uç vuruşlar verecektir.
Bunların ardından EQ ile ana sesinizdeki alt frekansları çıkarabilirsiniz. 100 hertz’in altındaki her şeyin silinmesini sağlayacak olan bu hamle, alt ve ana sesinizin birbiriyle çakışmasını önleyecektir.
Sidechain Compression Kullanın
Sublarınızı temiz tutmaya özen gösterdiğiniz kadar, onların davul kicklerinizin alt frekansları için tehlike oluşturduğunu da unutmamalısınız.
Sidechain compression / parallel compression da kulağa uyguladığı işlemden daha karmaşık gelen başka bir üretim konseptidir. Temel amacı ise miksiniz içerisindeki sesleri anlık olarak kısmaktır.
Yukarıdaki durumdan örnekle; kompresör sub bas kanalınızdayken, her bir davul kicki sinyali aldığında sidechain compression etkinleşecek. Bunun sonucunda ise davul kickleri çalarken sub bas kısa süreliğine sessizleşecek. Bu sayede kick ve sub, miks içerisinde kendi alanlarına sahip olacak ve birbirlerini engellemeyecekler.
Ritimdeki Boşlukları Doldurun
Dubstep ritimleri basit olmaya eğilimlidir. Genel olarak bir dubstep davul döngüsü ilk vuruşta bir kick ve üçüncü vuruşta bir trampetten oluşur. Böylece türün imzası olan yarı zamanlı ritimler meydana gelir.
Fakat ritminizi bu denli basit tutarsanız vuruşlar sıkıcı bir hâl almaya başlar. Ritminizi taze tutmak adına, içerisindeki boş vuruşların olduğu kısımlara farklı varyasyonlarda perküsyonlar ekleyebilirsiniz. Örneğin, sallanan bir hi-hat yapısı, vuruşlarınızı canlı tutmak için epey faydalı olacaktır.
Davul Elementlerini Katmanlayın
Buraya kadar olan süreçte Dubstep içerisinde bulunan her bir birimin, bir şekilde güçlü bir temele sahip olması gerektiğini anladık. Dubstep içerisinde vuruşlar yavaş ilerler ve türün yapısı gereği yarı zamanlı bir his verirler. Durum böyle olunca parça içerisinde davullarımızın güçlü ve etkili olması da çok büyük öneme sahip.
Birden fazla davul örneğini(sample) bir araya getirerek bunu başarabiliriz. Perküsyon elementlerini desteklemenin basit ama etkili bir yoludur. Hatta miks aşamasında daha iyi oturmalarını sağlar.
Bunu yaparken dikkat etmemiz gereken başka bir nokta ise faz problemleridir. Özellikle kickler ile uğraşırken karşılaşmamız olasıdır. Faz dışı olan(ses dalgaları paralel olmayan) iki kicki katmanlarsak onların zayıf ve güçsüz duyulmasını sağlarız.
Kicklerin birbiriyle ahenk içinde olmasına da özen göstermeliyiz. Aksi takdirde çamurlu ve etkisini kaybetmiş kicklerle karşılaşmamız mümkün.
Fm Sentezi Kullanın
Frekans modülasyonu(FM), ses tasarımı uzmanı olmak isteyen herkesin elbet bir gün sularında kulaç atması gereken bir deniz. Favori prodüktörlerinizin dubstep yamalarını oluşturmak için kullandıkları yöntem.
Diğer ses sentezi işlemleriyle karşılaştırıldığı zaman frekans modülasyonu daha karmaşık bir konsept gibi gelebilir. Basitçe, bir sesin diğerini manipüle etmek için kullanılmasını içerir.
Örneğin, ana dalganız için bir osilatör kullanırsanız bu esnada ikinci osilatörü bu dalgayı modüle etmek için kullanabilirsiniz. Aşağıdaki grafiği inceleyerek frekans modülasyonunun sesinizi değiştirmek için nasıl kullanıldığı hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
Prodüksiyon Odağınızı Koruyun
Prodüksiyon konusunda fazlasıyla bilgili olduğu halde bilgilerini ürettiği parçalara yansıtamayan müzik prodüktörleriyle karşılaşmışızdır.
Amatör bir prodüktör ile bir profesyonel arasındaki en önemli farklardan biri; ne kadar bilgili olduğu değil, bu bilgisini istediği türün prodüksiyonundaki gereksinimlere ne kadar uygulayabildiğidir. Sesleri en yüksek potansiyeline nasıl çıkaracağını bilip, az fikirle bunu sağlayabilmektir.
Amatör diyebileceğimiz yeni başlayan kişiler, tek bir projeye çok fazla fikir eklemeye çalışır ve bu da projeyi odaklanmamış bir iş hâline getirir.
Kill The Noise, DJ Tech Tools ile yaptığı bir röportajda prodüksüyonlarınızı odaklı tutarak ve seslere nefes alması için alan açarak nasıl geliştirebileceğinizi şu şekilde açıklıyor:
‘’Seslerimin havalı duyulmasının sebebi onlara parlamaları için kendi alanlarını veriyor oluşum. Kontrastla alakalı. Bas ağırlıklı müzikte sesin dokusu ve hareketi çok önemlidir. Pek çok prodüktör, bu kadar çok sesi bir araya getirmenin daha iyi olacağını düşünüyor ama aslında sesler birbirini gölgede bırakıyor.’’
Değişken Droplar
Parçanızı sıkılmadan dinlenebilir yapmak, devamlı artan enerji oluşturmaktan geçer. Bu noktada en önemli etkenlerden biri ise droplarınızı değiştirmektir. Farklı varyasyonlar ile droplarınızda yaratacağınız değişiklik sayesinde parça içerisinde artan tansiyonu koruyabilirsiniz.
İlk ve ikinci drop arasında geçiş yapmak güzel fakat yeterli bir fikir olmayabilir. Aynı zamanda droplarınızı farklı bölümlere ayırarak çeşitlilik sağlayabilirsiniz.
Örneğin drop kısmına bir bas bölümüyle başladınız ancak sonrasında farklı bir yapıyla devam edebilirsiniz. İkinci drop için ilk bas kalıbınızı alıp farklı davul döngüleri ekleyebilir veya tamamen farklı bir bas kalıbına geçebilirsiniz.
Distortion Yardımı
Konu dubstep prodüksiyonu olunca, distortion her zaman kullanacağımız araçlar arasında önemli bir yere sahip olacak. Onun sağladığı ses yüksekliği ve dayanıklılığına karşı koyulması mümkün değil. Adeta yumruk gibi baslar oluşturmak istenildiği zaman distortion prodüktörlerin en iyi arkadaşı olabilir.
Massive ve Serum gibi sanal enstrümanlar oldukça etkili distortion eklentileriyle birlikte gelir. Fakat herhangi bir DAW içerisinde yerel distortion plug-inleri mevcuttur.
Yaratıcılığınızı Konuşturun
Sanal sentezleyicilerin sunmuş olduğu sonsuz olanaklar nedeniyle ses tasarım sürecinde dikkat dağılması kolay ve sık gerçekleşebilir. Farklı sesleri elde etmenin verdiği heyecan ile kendinizi odaklanmış olduğunuz yamayı sürekli değiştirirken ve hiçbir sesinizi bitirmeden bulmanız an meselesi.
Bu tarz durumlar yaşadığınızda tempo değişikliği için sesle çalışmaya dönmek iyi bir fikirdir. Synth parçalarını sesinize yeniden örnekleyerek aklınızda sabit bir fikir oluşmasına ve yaratıcılığınızı taze tutabilmek adına bazı sınırlamalar koymanıza olanak sağlar.
Sesleri kesmek, warp modlarıyla uğraşmak ve ekstra efektler eklemek gibi adımlarla başka hiçbir şekilde ulaşamayacağınız ilginç sesleri elde edebilirsiniz.
↓ Seslerinizi daha da öne ↓ çıkarmanın mümkün
↓ olduğunu söylesek?
Daha Parlak & Daha Güçlü
Bunun için post-process yani işlem sonrası araçları kullanabiliriz. Ucu fazlasıyla açık bir konu olsa da, prodüksiyonlarınızı daha güçlü hâle getirmenize yardımcı birkaç yaygın efekte değineceğiz.
Son birkaç yıldır metalik baslar giderek popülerliğini artırıyor.
Eğer siz de bu tarz baslara ulaşmak ve robotik ani efektler eklemek istiyorsanız chorus, delay, flanger gibi zamana dayalı efektleri kullanabilirsiniz.
Kompresörleri de iyi seviyede kullanabilmek isteyeceksiniz çünkü davullarınızı daha güçlü duyurabilmek için onlara fazlasıyla başvuracaksınız.
Denemekten Korkmayın
Temel bilgileri edinirken ses tasarım eğitimlerine sadık kalmak ve mümkün olduğunca fazla birikim sağlamakta herhangi bir problem yok. Aksine sizi ileri taşıyacak süreç bu şekilde ilerler fakat bu süreci alışkanlık haline getirirseniz kendi gelişiminizi de baltalamış olursunuz. Birçok prodüktör dubstepte asla mevcut trendlerin dışına çıkmıyor.
Göz dolduran bir dubstep prodüktörü olmak istiyorsanız, er ya da geç kendi sesinizi bulmanız gerekecek. Eğer sınırlarınızı genişletmez, yeniliklere açık olmaz ve sabit kalıplara takılıp kalırsanız bunu gerçekleştirme şansınız olmaz.
Size avangart müzik yapın demiyoruz ama yeni bir ses alt yapısı keşfetmek için kendinizi zorlamalı ve yeniliklere açık olmalısınız. En sevdiğiniz prodüktörler dışında ilham alın ve yeni sesler bulmak için çaba sarfedin.
Miks & Master Önemi
Mixing & Mastering, her müzik türünde bulunan temel süreçlerdir. Ancak dubstep ve diğer bas müzik türlerinin genel prodüksiyonunda oynadıkları rol daha büyüktür.
Parçanıza, herhangi bir sistemde iyi duyulacak şekilde optimize etmek amacıyla miks ve master işlemlerini uygularsınız. Özellikle bir DJ setinde kullanılması söz konusu olduğunda daha büyük önem taşır.
Kalabalık, sub basların titreşimlerini hissetmiyor ve kickleriniz miks içerisinde sönük kalıyorsa o zaman sizin ve parçanız için tehlike çanları çalıyor demektir. Bu nedenle iyi optimizasyon, üretim aşamasının olmazsa olmaz tamamlayıcısıdır.
Özet: Dubstep nasıl yapılır?
Konu dubstep parça üretmeye gelince, ilk hitinizi çıkarmadan önce ustalaşmanız gereken birçok teknik mevcut.
Modüle edilmiş karmaşık bas kalıpları oluşturmaktan, miksinizi geliştirmeye kadar iyi bir dubstep parça üretmek için bilinmesi gereken her şeyi öğrenmek zaman ve çaba gerektirecektir.
Müziğin her alanında ve türünde olduğu gibi sürece güvenip çalışmaya devam etmelisiniz.
Akademi bünyesinde hazırlamış olduğum ilk blog yazısı burada son buluyor. Dubstep veya müzikle alakalı herhangi bir konuda iletişime geçmek, blog gönderileri hakkında yorum yapmak isterseniz aşağıda bulunan kart sayesinde sosyal medya hesaplarıma da ulaşabilirsiniz. Bir sonraki blog yazısında görüşmek dileğiyle!
Etiketler: Dubstep, dub, dubstep nedir, dubstep yapımı, dubstep nasıl yapılır, dubstep bpm, dubstep müzik, dubstep şarkı, dubstep türü, dubstep prodüksiyon, dubstep miks, dubstep mastering, dubstep drop, dubstep intro, dubstep bass, bassline, dubstep ritim, wobble bass, ema, elektronik müzik akademisi, frekans modülasyonu, distortion kullanımı, dubstep prodüktör, sidechain compression nedir, dubstep sample, dubstep yapısı, dubstep tempo, edm dubstep, düşük frekanslı osilatör nedir, ses tasarım