EDM Aranjesi: Loop'unu parçaya çevir!
Müzik prodüksiyonu ile uğraşan birinin en çok zorlandığı konu şüphesiz ki bir projeyi şarkıya çevirmek olacaktır.
Melodi, Ritim, Armoni tamam! Ya sonra?
Diyorsan hadi başlayalım...
Elinizdeki mevcut loop güzel bir bassline ve ritme sahip olabilir. Fakat defalarca dinlemeniz ve eklenecek bir takım elementleri düşünmeniz gerekecektir. Eğer, elinizdeki loop artık kendini tatmin ettirecek seviyeye getirdiyse artık şarkıyı onun üzerine kurma vaktiniz geldi demektir.
Bir müzikal fikri tamamlanmış parçaya dönüştürmek gerçekten emek, zaman isteyen zor bir iştir. Piyasadaki birçok güzel döngü sırf bu yüzden hiçbir iş görememiştir.
Fakat unutmayın yanınızda EMA var. Bu sorunun önüne geçmeyi bu makalede öğreneceğiz. Size birçok önemli bilgi ve teknikleri öğretecek, onları akıcı bir şekilde ve doğru yerde kullanmayı öğreteceğiz.
Büyük EDM sanatçılarının eserlerini dinleyerek EDM şarkı düzenini az çok anlamış olursunuz. FAKAT TAMAMEN ANLAMAK İÇİN HADİ BUYRUN BAŞLAYALIM... 😊
EDM ŞARKI YAPISI
Yeni EDM dinleyicisi olan biri EDM’in diğer müzik türlerinden farklı bir yapıya sahip olduğunu anlayacaktır. Radyoda duyduğumuz diğer türler aksine bir takım farklı elementlere sahiptir. Son birkaç yıldır Pop müziğin EDM müziğinden etkilendiğini ve yapısını ona benzettiğini görüyoruz.
Major Lazer’in “Lean on” şarkısı ve Martin Garrix’in “To be Lonely” şarkısı bunun en büyük örneği sayılabilir.
Pop müziğin son on yıldır baskın olan vokal ön planlı müzik yapısını EDM değiştiriyor ve vokalsiz bir yapıya büründürüyor.
EDM müzik dört ana yapı taşından oluşur, bunlar:
Intro (Giriş)
Breakdown
Build up (Gelişme)
Drop
Bu dört ana yapı taşını çözersek aslında bir nevi loop’ları nasıl parçaya dönüştüreceğimizi de öğrenmiş oluruz. Eğer Loop’unuzun drop olmasını istiyorsanız onu birkaç noktayla birleştirmeniz gerekcektir. Buradaki noktadan kasıt aslında süslemedir.
Süsleme ise şu şekilde örnek verilebilir: Eğer drop dakika 2’de girecekse siz 1. dakikanın 50. Saniyesinde bir hazırlık sürecine sokmalısınız. Yavaştan hızlıya snare, hi-hat veya kick girmeli ve dinleyiciye enerji yüklemelidir.
Bunu yaptığınızda giren drop kafa karıştırmayacak aksine dinleyiciye yüklenen enerjiyi patlatacaktır. Bunu nasıl yapacağınıza kendiniz karar verirsiniz bu sizin yaratıcılığınıza kalmıştır.
Hadi daha detaylı inceleyelim...
Bir parçanın başlangıcında sade bir ritim kullanmak DJ’in bunu setlerine kolay bir şekilde geçirmesini sağlar. Yani kaç BPM (Beats Per Minute) olduğunu çözmelerini kolaylaştırır.
1- Giriş Bölümü (intro)
Giriş bölümü sade bir başlangıç yapar. Ritim yavaştır melodi akar ve bu ekleme olmadan minimum dört kere maksimum sekiz kere tekrarlanır. Bu bölümde her şey oldukça durgundur. Fakat aynı zamanda en önemli kısım diyebiliriz. Dinleyici üstündeki en büyük etkiyi bu giriş, yani intro bölümü bırakır. Prodüktörün bu kısımda parçayı dinleyiciye tanıtması gerekir.
Bilimsel bir açıklamaya göre; bir insanın bir parçayı tanıması için (Ne tür bir müzik olduğunu) 15 saniye dinlemesi gerekiyor.
2- Build Up
Build up’ın görevi aslında intro ile drop arasında bir bağ kurmaktır. Build up tamamen parçayı streslendirir, ritmi arttırır. Bunu aşamada yapmanız gerekenlerden birkaçı şunlardır:
Snare’leri yavaştan hızlı olacak şekilde dizmek olacaktır.
Daha müzikal konuşmak gerekirse, 1. barı dörtlük, 2. Barı sekizlik, 3. barı ise 32’lik snareler'le doldurursan stres yaratmış olursun.
FX ekle
Cymbals ekle
Riser ekle
3- Drop
Bu aşama artık stresi boşaltma vakti. Yapman gerekenleri aşağıda sıralayacağım böylece daha net anlamış olacaksın.
Farklı ama ilk melodiye benzer bir melodi bul. Bu melodi önceki melodinin bir oktav üst veya bir oktav alt versiyonu olabilir. Veya sekans yapabilirsin.
Ritmi değiştirebilirsin fakat biraz kafa karışıklığı yaratabilir o nedenle ritmi değiştirmek yerine onu daha dolgun hale getirebilirsin. Örneğin Hi-Hat hızı değişimi vs.
Farklı enstrüman veya synth kullanabilirsin. Ayrıca lead eklemek etkili olabilir.
4- Breakdown
Breakdown, parçanın artık o kızgın halinden usanıp ormana kafa dinlemeye gittiği an gibi düşünülebilir. Ritim yavaşlar, melodi ilk melodiye döner ve daha sade bir hâl alır.
Bir breakdown'un aranjesi nasıl yapılabilir?
İntro bölümündeki melodiye dönebilir veya intro bölümündeki melodiye ekstra modifiyeler ekleyerek zenginleştirilmiş halini sunabilirsin.
Farklı enstrümanlar ile destekleyebilir veya birden çok enstrüman var ise sadeleştirebilirsin.
Birçok efekti sağ ve sol tarafa panlayarak dinleyiciyi etkileyebilirsin.
Bu maddede saydıklarımız breakdown için yeterlidir fakat kendi yaratıcılığınızı da eklemeyi unutmayın.
Yaygın Parça Yapıları
Evet, artık EDM hakkında daha fazla bilgi sahibiyiz. Fakat bu yukarıdaki verilen yapı elementlerini nasıl yapılara uygun hale getireceğiz, onu inceleyelim.
Tabi ki de tek bir kompozisyon yapısı mevcut değil. Birden fazla ve çeşitli yapılar var. Bunları açıklayacağız.
EDM şarkıları biraz Rollercoaster’a benzer. İnici ve çıkıcı yapıları oldukça fazla ve dinamiktir. Bazı köklü yapıları kullanmak yerine kendi isteğine bağlı yapıları karıştırabilirsin.
En çok bilinen şarkı yapısı ABABCB formudur ve genellikle Pop müzikte kullanılır.
ABABCB formu şu şekildedir:
A – Tekrarlanan Verse kısmıdır. Parçanın başlangıç kısmını ifade eder.
B - Motiflerin sıklaştığı bölümdür. Chorus adı verilir.
C - Bu kısım köprüdür. Bu bölümde parçaya çeşitlilik sağlanır. Melodi, armoni üzerinde değişiklikler içerir.
En yaygın EDM yapısı ABAB formudur.
Bu yapıda iki adet element üzerinden gidilir ve gelinir. Tekrarlanan verse kısmı ve motiflerin sıklaştığı bölüm üzerinde durulur. A kısmı intro, build up ve breakdown’u içerirken, B kısmı ise drop kısmını ele alır.
Yaygın olarak kullanılan ABAB alternatifi ABCB’dir.
ABAB’den farklı olarak ABCB, Drop kısmından önce bir de breakdown eklenir. Müzik sıkıcı hâle gelmeye başladığında ABCB güzel bir alternatiftir.
Bir EDM kompozisyonunu tamamlamanın milyonlarca yolu vardır. Tamamen bir yapı odaklı çalışmak yerine kendi yapılarınızı oluşturabilir veya karma şekilde kullanabilirsiniz. Fakat başlangıçta bu yapılara uymak bazı elementlerin nasıl çalıştığı konusunda size ön bilgi verebilir ve bu sizi daha iyi bir EDM sanatçısı yolunda götürebilir. Özgün çalışmak her daim yolunuzu aydınlatacaktır.
Şarkı yapısı ve türü
Birçok türü bulunan elektronik müziğin türüne göre bazı farklılık içeren etmen grubu bulunmaktadır. Farklı alt türlerde farklı şarkı yapıları karşımıza çıkmaktadır.
Örneğin; Dubstep ve Trap türlerinde 140 BPM’de 8 bar Breakdown’a ayrılır 8 bar da drop için ayrılır. Fakat bu Trance müzikte 110 BPM’de 16 bar Breakdown’a 4 bar drop ayırmak demektir. Yani alt türe göre değişkenlik gösterir.
Loop’ları bir parça haline getirmek için:
Bazı yapı kalıplarını kullanarak elinizdeki materyalleri doğru şekilde kullanmak,
Bazı çeşitlilikler ekleyerek dinleyiciyi sıkmamak,
Ritim değişikliği, armoni değişikliği veya melodi değişimleri ile süslemek,
Melodileri bir oktav yukarı veya aşağı alarak süslemek veya farklı bir anahtardan tekrar çalmak, (Muhteşem 5’liden)
İnsanları şaşırtacak efektler kullanmak...
...Bu adımları izlerseniz parçanız daha ilgi çekici olacaktır.
Parçaya Build Up İle Başlamak
Parçanıza yavaş bir başlangıç yerine şaşırtıcı bir başlangıç ile başlamak istiyor olabilirsiniz. Bunu yapan büyük EDM sanatçıları mevcut. Yapmanız gerekenleri yine bir liste halinde sunarak siz değerli sanatçılara sunalım:
Parçanın başlangıç kısmına bir adet reversed (tersten oynatma) yapılmış kick veya cymbal ekleyin.
16’lık vuruştan 32’lik vuruşa giden bir kick yazın. Fakat sesleri düşükten yükseğe doğru ayarlayın.
Bunlar parçanızın Build up ile başlamasına yardım edecektir. Daha sonrasını melodiler ile dizayn ederek parçanıza giriş yapabilirsiniz.
İntro Nasıl Tasarlanır?
İntro tasarlamanın en kolay yolu bir melodi loop’u bulmak veya bir melodi yazmak olacaktır. Daha sonra bu melodiye bir akor yazarak çok seslilik elde edersiniz. Fakat ilk başta melodi yazmak şart değil. Tam tersi şekilde ilk olarak akor yazıp daha sonra akor seslerine göre hareket ederek bir melodi oluşturabilirsiniz.
Templete oluşturun
Hızlı bir şekilde, kafa karışıklığı olmadan yapı oluşturmak kolaydır. Bunun için DAW’larda bulunan etiketleme (TAG) özelliğini kullanabilirsiniz. Eğer uğraşmak istemiyorsanız bunun için de bir çözümümüz var. Hazır bir proje indirin ve onu masaüstüne atın. Daha sonra o projedeki elementleri kendi oluşturduklarınız ile değiştirin. Bu sayede nerede ne koyacağınızı düşünmeniz gerekmez ve hızlı bir yol alırsınız.
Böylelikle ilk yazımı sizlere sunmuş oldum. Elektronik Müzik Akademisi'ne bana bu fırsatı verdiği için teşekkür ediyorum. Hatalarım olmuşsa lütfen bana bildirin. Müzikle kalın, Hoşçakalın!
Etiketler:
elektronik müzik akademisi, ema, edm nasıl yapılır, drop nedir, edm nedir, loop nedir, loop nasıl parçaya çevrilir, breakdown nedir, müzikte intro nedir, motif nedir, melodi nedir, build up nasıl yapılır, armoni nedir, dubstep nedir, trap nedir, bpm nedir, trance müzik nedir, edm kaç bpm, müzik formları nelerdir, kick nedir, dans müziği nedir, edm hakkında bilgiler, müzik elementleri, müzikte döngü nedir, pop müziğin etkilendiği tür, edm müzik türleri, edm artists, electronic music academy, what is edm, making a edm song,aranje yapma